عوارض نورولوژیک covid 19

کرونا ویروس ها عامل بیماری زای مهم انسان و حیوانات هستند. در پایان سال 2019، یک ویروس جدید کرونا به عنوان عامل ایجاد ذات الریه در ووهان، شهری در کشور چین شناخته شد. این بیماری به سرعت گسترش یافت و در فوریه 2020، سازمان بهداشت جهانی بیماری COVID-19 (بیماری کروناویروس 2019) را تعیین کرد.

عوارض عصبی در بیماران مبتلا به COVID-19 در بیماران بستری شایع است. بیش از 80 درصد از بیماران بستری در بیمارستان ممکن است در دوره ای از بیماری علائم عصبی داشته باشند. میالژی، سردرد ، انسفالوپاتی و سرگیجه ممکن است شایع ترین باشد

اختلال بو و طعم

اختلالات بو (آنوسمی) واختلال طعم (دیسگوزیا) به عنوان علائم اولیه شایع در بیماران مبتلا به COVID-19 گزارش شده است که در بیش از 80 درصد بیماران در یک سری رخ می دهد.

انسفالوپاتی

انسفالوپاتی در بیماران بدحال مبتلا به COVID-19 شایع است. انسفالوپاتی ممکن است علامت اولیه COVID-19 باشد. ممکن است بیماران فاقد علائم معمولی COVID-19 مانند تب یا تنگی نفس باشند. عوامل خطرساز برای انسفالوپاتی شامل سن بالا، اختلال بینایی، سابقه بیماری پارکینسون یا سکته مغزی و استفاده از داروهای تاثیر گذار بر سیستم أعصاب و روان است.

از جمله علائم انسفالوپاتی، هذیان و بیقراری شدید می باشد که نیاز به آرام بخش دارد. هذیان شایع بوده که در 55 درصد موارد رخ می دهد.

بعضی بیماران انسفالوپاتی را با خواب آلودگی و کاهش سطح هوشیاری و گیجی طولانی مدت نشان می دهند. از دیگر علائم انسفالوپاتی در بیماران مبتلا به COVID-19 تشنج می باشد.

در بیشتر موارد، انسفالوپاتی در بیمارانی که به شدت بیمار می شوند ایجاد می شود. در موارد استثنایی، هذیان ممکن است یک ویژگی اولیه و حتی ارائه کننده بیماری COVID 19 باشد.

عوامل مرتبط با افزایش خطر ابتلا به هذیان در بیماران مبتلا به COVID-19 بستری در بخش مراقبت های ویژه شامل تهویه مکانیکی، استفاده از وازوپرسورها، استفاده از محدودیت ها، بنزودیازپین یا تزریق مستمر مواد افیونی و عدم ملاقات با خانواده است .

سایر عوارض کمتر شایع COVID-19 نیز ممکن است باعث تغییر وضعیت ذهنی شود. این موارد شامل سکته مغزی ایسکمیک یا خونریزی دهنده ، انسفالیت ، PRES، سندرم التهابی چند سیستم، و بیماری دمیلین کننده پس از عفونت است. (به “بیماری عروق مغزی” و “سایر تظاهرات حاد عصبی” در ادامه مطلب مراجعه کنید.)

ارزیابی و بررسی بیماران مبتلا به انسفالوپاتی شامل MRI با و بدون گادولینیوم، الکتروانسفالوگرافی (EEG) برای حذف تشنج های زیر بالینی و نمونه گیری از CSF برای رد عفونت سیستم عصبی مرکزی می باشد.

انسفالوپاتی یک عامل خطر برای پیش آگهی ضعیف بیماری است. اختلال عملکرد عصبی ممکن است پس از برطرف شدن علائم بیماری حاد ادامه یابد. چنین بیمارانی می توانند طی هفته های بعد بهبود چشمگیری داشته باشند.

بیماری عروق مغزی

سکته مغزی در شرایط COVID-19 نسبتاً نادر است. میزان بروز سکته مغزی ایسکمیک مرتبط با COVID-19 در بیماران بستری از 0.4 تا 2.7 درصد متغیر است، در حالی که بروز خونریزی داخل جمجمه از 0.2 تا 0.9 درصد متغیر است. ترومبوز وریدی مغزی (CVT) نیز در بیماران مبتلا به عفونت COVID-19 گزارش شده است.

خطر سکته مغزی ممکن است با توجه به شدت COVID-19 متفاوت باشد. تحقیقات نشان می دهد که برای بیماران مبتلا به بیماری خفیف، خطر کمتر از 1 درصد است، در حالی که برای بیماران تحت مراقبت های ویژه، این خطر ممکن است تا 6 درصد باشد.

بیشتر اوقات، سکته مغزی یک تا سه هفته پس از شروع علائم COVID-19 رخ می دهد، اگرچه سکته مغزی می‌تواند گاهی اولین علامت منجر به بستری شدن در گروه کمی از بیماران مبتلا به COVID 19 باشد.

میانگین سنی بیماران مبتلا به COVID-19 و سکته مغزی مشابه افراد بدون COVID-19 به نظر می رسد. در حالی که برخی گزارش ها مشاهده می کردند که سکته مغزی ایسکمیک در بیماران جوان مبتلا به COVID-19 رخ می دهد، از جمله کودکان، اما به نظر می رسد این موارد نشان دهنده اقلیتی از موارد سکته مغزی مرتبط با COVID-19 است.

عوامل خطر سکته مغزی

اکثر بیماران مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مرتبط با COVID-19 بیماران مسن تر با عوامل خطر عروقی مانند فشار خون بالا، چربی خون، فیبریلاسیون دهلیزی ودیابت می باشد.

تحقیقات نشان می دهد که COVID-19 می تواند با مکانیسم های غیر معمول یا جدید از جمله افزایش انعقاد خون و حالت پیش التهابی مرتبط با عفونت COVID-19 باعث سکته شود.

شواهد قابل ملاحظه ای نشان می دهد که COVID-19 با یک حالت فوق انعقادی مرتبط است. این در سطوح بسیار بالای D-dimer (نشانگر گردش لخته) در بسیاری از بیماران در طول چند هفته اول بیماری مشاهده می شود .

کاردیوآمبولیسم ناشی از اختلال عملکرد قلبی (میوکاردیت) مرتبط با عفونت COVID-19 همچنین ممکن است به عنوان یک مکانیسم بالقوه سکته آمبولیک عمل کند.

مواردی از خونریزی خودبخودی داخل پارانشیمی و قشری زیر عنکبوتیه همراه با انعقاد خون یا ضد انعقاد گزارش شده است. خونریزی داخل جمجمه با COVID-19 نیز با استفاده از اکسیژن رسانی غشای خارج بدن (ECMO) همراه بوده است. همچنین بیماران مبتلا به ECMO در معرض افزایش خطر ایسکمی مغز هستند، از جمله به دلیل آمبولی هوا.

واکسیناسیون COVID-19 :موارد نادری از وقایع ترومبوآمبولیک همراه با ترومبوسیتوپنی، از جمله ترومبوز وریدی مغزی با و بدون خونریزی، در بیماران ایمن سازی شده با ناقل آدنوویروس (AstraZeneca COVID-19) گزارش شده است.

واکسن های (Janssen COVID-19) DNA از ناقلین آدنوویروس ممکن است به فاکتور پلاکت 4 متصل شود و در برخی افراد باعث تولید آنتی بادی های خودی شود. این سندرم ترومبوسیتوپنی ترومبوتیک ناشی از واکسن (VITT) احتمالاً بین 5 تا 30 روز پس از واکسیناسیون رخ می دهد.

مزایای واکسیناسیون برای جلوگیری از بیماری و مرگ و میر ناشی از عفونت COVID-19 بسیار بیشتر از خطر VITT است. خطر ترومبوآمبولی ناشی از عفونت COVID-19 نیز بیشتر از خطر VITT به نظر می رسد.

بیماری عصبی عضلانی

سندرم گیلن باره

موارد نادر سندرم گیلن باره (GBS) پس از COVID-19 گزارش شده است. با این حال ، ارتباط علی و بالقوه COVID-19 با خطر GBS نامشخص است. موارد GBS با واکسن COVID-19 (Janssen/Johnson & Johnson) در ایالات متحده و اروپا مشاهده شده است.

features ویژگی های بالینی اکثر بیماران مبتلا به GBS و COVID-19 با ضعف پیشرونده و صعودی اندام در طول یک تا چهار روز ظاهر می شوند. فاصله بین شروع بیماری ویروسی و ایجاد ضعف عضلانی 5 تا 10 روز است. برخی گزارش ها نشان می دهد که علائم به نظر می رسد با سرعت بیشتری پیشرفت کرده و شدیدتر از حالت معمول GBS است.

سندرم میلر فیشر و سایر انواع بولبار GBS نیز در بیماران مبتلا به COVID-19 شرح داده شده است.

سایر سندرمهای عصبی عضلانی حاد

میوزیت ( التهاب عضلات) :از آنجا که میالژی و خستگی از علائم شایع در COVID-19 هستند ، برخی گمان می کنند که COVID-19 ممکن است با میوزیت ویروسی مرتبط باشد. با این حال ، شواهد قطعی در این مورد وجود ندارد .

نوروپاتی های کانونی و چند کانونی ( درگیری اعصاب محیطی) : درگیریی اعصاب محیطی و شبکه ای در بیماران مبتلا به COVID-19 گزارش شده است. این شامل:

فلج عصب صورت
نوروپاتی حرکتی چشم
نوروپاتی جمجمه تحتانی (واگ ، لوازم جانبی و هیپوگلوس ؛ سندرم تاپیا)
نوروپاتی های متعدد جمجمه
آمیوتروفی عصبی

سایر تظاهرات حاد عصبی-گزارش موارد جداگانه سندرم های زیر را در بیماران مبتلا به COVID-19 شرح داده است:

مننگوآنسفالیت: هم مننگوآنسفالیت ویروسی و هم خود ایمن در بیماران مبتلا به COVID-19 گزارش شده است. این عوارض نادر است. علائم آن شامل سردرد ، خستگی و تب و با تشنج و تغییر وضعیت روحی و روانی می باشد. بسیاری از این بیماران به درمان تعدیل کننده سیستم ایمنی با گلوکوکورتیکوئیدها، تبادل پلاسما ( پلاسمافرزیس) و یا ایمونوگلوبولین داخل وریدی ( IVIG) پاسخ می دهند.
رومبنسفالیت : آنسفالیت ساقه مغز یا مخچه در بزرگسالان و کودکان مبتلا به عفونت COVID-19 گزارش شده است.

انسفالومیلیت حاد انتشار یافته (ADEM) و انسفالوپاتی حاد نکروزان خونریزی دهنده

تشنج :تشنج در بیماران مبتلا به عفونت شدید COVID-19 گزارش شده است. در موارد نادر، تشنج برای بیماران بدون علائم عفونت که تست کرونای مثبت آنها مثبت بوده است ، علامت اصلی بیماری است.

میوکلونوس ژنرالیزه را به عنوان یک عارضه آ پس از عفونت COVID-19 ممکن است ایجاد شود. در زمان ایجاد میوکلونوس بیماران به شدت بیمار نبودند و میوکلونوس را نمی توان با هیپوکسی، علت متابولیک یا اثر دارو توضیح داد. بیماران به صورت علامتی با داروهای آرامبخش لووتیراستام، والپروات، کلونازپام و یا پروپوفول درمان می شوند و به نظر می رسید با ایمونوتراپی (متیل پردنیزولون و یا تبادل پلاسما) به تدریج بهبود می یابند.

علائم عصبی دائمی بعد از عفونت COVID-19

بیمارانی که از بیماری شدید بهبود می یابند یا پس از بستری شدن در بیمارستان ممکن است علائم عصبی طولانی مدت را گزارش کنند. به همین ترتیب، برخی از بیماران علائم منتسب به COVID-19 را گزارش می کنند که هفته ها تا ماه ها پس از عفونت حاد باقی می مانند. در بین بیماران بهبود یافته از عفونت شدید کووید 19 که در بیمارستان بستری بودند، خستگی، تنگی نفس و میالژی و سردرد و بی حسی و سوزن سوزن شدن بیشتر شایع بود .

علاوه بر این، بیماران مبتلا به علائم خفیف تر COVID-19 که هرگز نیازی به بستری شدن برای ذات الریه یا هیپوکسمی نداشتند، ممکن است علائم عصبی و سیستمیک مداوم را گزارش کنند. بیماران در زمینه کیفیت زندگی (شناختی و خستگی)، توجه و حافظه کاری ممکن است اختلال نشان دادند.

جمع بندی

manifest تظاهرات عصبی عفونت COVID-19 تظاهرات عصبی در تقریبا نیمی از بیماران مبتلا به کروناویروس بستری در بیمارستان 2019 (COVID-19) رخ می دهد. میالژی، سردرد و انسفالوپاتی ممکن است شایع ترین باشد.

انسفالوپاتی در بیماران بدحال مبتلا به COVID-19 شایع است و تقریباً در 30 تا 55 درصد از بیماران رخ می دهد. علل شایع شامل انسفالوپاتی متابولیک سمی، اثرات دارویی ، بیماری عروق مغزی و تشنج های غیر حرکتی است.
سكته مغزی در حدود 1 تا 3 درصد از بیماران بستری در بیماری COVID-19 همراه بوده است ، در افرادی كه COVID-19 شدیدتری دارند ، میزان سكته مغزی بیشتر است. چندین نوع سکته مغزی ممکن است رخ دهد ، از جمله سکته مغزی ایسکمیک، خونریزی داخل جمجمه و ترومبوز سینوس وریدی مغزی. علاوه بر ریسک فاکتورهای قابی عروقی سکته مغزی، مکانیسم های احتمالی سکته مغزی ایسکمیک مربوط به COVID-19 شامل افزایش انعقاد خون ، التهاب ، اختلال عملکرد سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون و اختلال عملکرد قلب است.
مواردی از سندرم گیلن باره و سندرم های مرتبط در بیماران مبتلا به COVID-19 شرح داده شده است. به طور کلی، ارزیابی و مدیریت چنین بیمارانی مشابه آنهایی است که با همه گیری مرتبط نیستند.
تظاهرات عصبی نادر COVID-19 شامل مننگوانسغالیت، انسفالومیلیت حاد منتشر، تشنج، میوکلونوس ژنرالیزه است.

symptoms علائم عصبی مداوم پس از عفونت COVID-19

برخی از بیماران علائم مربوط به COVID-19 را گزارش می کنند که هفته ها تا ماه ها پس از عفونت حاد باقی می مانند. سایر بیماران با علائم حادتر کووید -19 حاد که هرگز نیازی به بستری شدن ندارند نیز ممکن است علائم عصبی و سیستمیک مداوم را گزارش کنند. مجموعه ای از علائم مداوم پس از عفونت حاد COVID-19 که چهار هفته یا بیشتر باقی می مانند بین 5 تا 80 درصد از بیماران گزارش شده است.

مدیریت بیماران مبتلا به بیماریهای عصبی-بیماران مبتلا به بیماریهای عصبی که تحت درمان با داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی قرار می گیرند ، در معرض خطر ابتلا به COVID-19 هستند ، و چنین درمان دارویی باید در بیماران غیر آلوده ادامه یابد.

به نظر می رسد بیماران با سابقه بیماری های قلبی عروقی ، از جمله سکته مغزی، در معرض عواقب بدتری به دلیل COVID-19 قرار دارند.

واکسیناسیون برای بیماران مبتلا به بیماریهای عصبی: ما واکسیناسیون علیه COVID-19 را به افرادی که فاقد منع مصرف هستند به محض در دسترس بودن آنها تشویق می کنیم زیرا بیماران مبتلا به برخی از بیماریهای عصبی ممکن است در معرض خطر بالای بیماری شدید ناشی از COVID-19 باشند.

مزایای واکسیناسیون برای جلوگیری از بیماری و مرگ و میر ناشی از عفونت COVID-19 بسیار بیشتر از خطر ترومبوسیتوپنی ترومبوتیک ناشی از واکسن (VITT) است . به دلیل افزایش خطر احتمالی سندرم گیلن باره (GBS) مرتبط با واکسن COVID-19 (Janssen/Johnson & Johnson)، برای بیماران با سابقه GBS، ما واکسن های موجود دیگر COVID-19 را پیشنهاد می کنیم.