LP یا گرفتن مایع مغزی نخاعی چیست؟
( Lumbar puncture) LP ، روشی است که پزشکان برای گرفتن نمونه مایع از اطراف نخاع استفاده می کنند. نخاع مجموعه ای از اعصاب است که از قاعده مغز به سمت پایین حرکت می کند. مغز و نخاع هر دو توسط مایعی به نام “مایع مغزی نخاعی” احاطه شده اند. این مایع که “CSF” نیز نامیده می شود ، مغز و نخاع را احاطه کرده و از آن محافظت می کند. این مایع می تواند سرنخ های مهمی در مورد سلامت مغز و نخاع داشته باشد. به عنوان مثال ، اگر عفونت یا خونریزی در مغز وجود داشته باشد ، می تواند نشان دهد.
در چه مواردی ممکن است پزشک LP انجام دهد؟
پزشکان LP را برای بررسی مشکلات مختلف تاثیر گذار بر مغز یا نخاع انجام می‌دهند.چند نمونه از این مشکلات عبارتند از:
- عفونتهایی که بر مغز یا نخاع تأثیر می گذارد مانند مننژیت
- خونریزی در قسمتی از سر به نام فضای زیرآراکنوئید، این ناحیه بین مغز و لایه نازک بافتی است که آن را می پوشاند.
- بیماری ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس که باعث مشکلات بینایی ، بی حسی و سوزن سوزن شدن ، ضعف عضلانی و سایر مشکلات می شود
- سرطانهایی که به بافتهای اطراف مغز یا نخاع گسترش یافته است
- مشکلات عصبی مانند سندرم گیلن باره که بیماری است که باعث ضعف عضلانی می شود
- سودوتومور سربری یا تومور کاذب مغزی که می تواند باعث افزایش فشار داخل جمجمه شود
- تشخیص و درمان بیماری NPH
- پزشکان گاهی اوقات LP را انجام می دهند تا انواع خاصی از داروها را مستقیماً در ناحیه اطراف نخاع قرار دهند. نمونه هایی از داروهایی که ممکن است به این روش تجویز شوند عبارتند از:
- داروهای بیهوشی (برای جلوگیری از درد ، به عنوان مثال در هنگام زایمان یا جراحی)
- داروهای ضد سرطان که شیمی درمانی نامیده می شود
- آنتی بیوتیک ها
در طول LP چه اتفاقی می افتد؟
برای آماده شدن شما برای LP ، احتمالاً پزشک از شما می خواهد که به پهلو بخوابید و پاهایتان را در آغوش بگیرید ، به طوری که کمرتان به شکل “C” خم شود. در طول عمل ، بسیار مهم است که شما بسیار ثابت بمانید. اگر ناراحت هستید یا نمی توانید در موقعیتی که پزشک از شما می خواهد بمانید ، ثابت بمانید ، به پزشک خود اطلاع دهید. گاهی أوقات Lp در موقعیت نشسته انجام می‌شود.
پس از قرار گرفتن در موقعیت مناسب ، پزشک ستون فقرات شما را لمس کرده و محل انجام LP را انتخاب می کند. این قسمت در قسمت پایینی پشت شما ، زیر نقطه ای که نخاع به پایان می رسد ، خواهد بود .همچنین ممکن است پزشک سونوگرافی انجام دهد تا ببیند سوزن را در کجا قرار دهد. سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از داخل بدن شما استفاده می کند.
قبل از انجام LP ، پزشک ناحیه کمر را تمیز می کند. همچنین ممکن است پزشک برای بی حسی ناحیه ماده بی حسی تزریق کند.. سپس پزشک یک سوزن را در پشت شما ، بین دو استخوان ستون فقرات یعنی مهره ها وارد می کند. سوزن مستقیماً از طریق پوست شما و بافتهای اطراف نخاع وارد فضایی می شود که پر از مایع است.
بعد از اینکه سوزن در جای خود قرار گرفت ، پزشک فشار مایع را اندازه گیری می کند. او همچنین یک نمونه کوچک مایع جمع آوری می کند ، یا در صورت نیاز دارو تزریق می کند. این به طور کلی چند دقیقه طول می کشد.
پس از انجام LP ، پزشک ممکن است از شما بخواهد نیم ساعت یا بیشتر قبل از بلند شدن دراز بکشید.
عوارض انجام Lp چیست؟
پس از انجام LP ، افراد ممکن است دچار سردرد شدید شوند. گاهی این اتفاق می افتد زیرا نقطه ای که سوزن LP وارد می شود همیشه فوراً بسته نمی شود. اگر سوراخ باز بماند ، CSF می تواند نشت کند و باعث سردرد شود.در بیشتر موارد ، سوراخ به خودی خود بسته می شود و سردرد در عرض 1 تا 2 روز برطرف می شود. اگر بعد از LP دچار سردرد شدید ، می توانید از داروهای ضد درد برای مقابله با آن استفاده کنید. همچنین اگر دراز بکشید ، سردرد احتمالاً بسیار بهتر خواهد شد.
مشکلات نادر ناشی از LP می تواند شامل موارد زیر باشد:
- عفونت
- خونریزی- قبل از انجام LP ، در صورت مصرف آسپرین یا داروی ضد انعقاد ، به پزشک خود اطلاع دهید. این داروها می توانند خطر خونریزی شما را در طول عمل LP افزایش دهند. برای پزشک مهم است که از مصرف آنها مطلع باشد. همچنین پزشک خون شما را آزمایش می کند تا مطمئن شود که به طور طبیعی لخته می شود.
- درد یا بی حسی در پشت یا پاها که گذرا می باشد.
- یک مشکل تهدید کننده زندگی به نام “فتق مغزی”-این مشکل بسیار نادر است و معمولاً فقط برای افرادی اتفاق می افتد که قبلاً دارای شرایط مغزی تهدید کننده زندگی هستند
- رشد غیرطبیعی که “تومورهای اپیدرموئید” نامیده می شود و مدت زیادی پس از انجام LP روی ستون فقرات ایجاد می شود – این احتمال بیشتر در کودکان رخ می دهد تا بزرگسالان.
Lp در کودکان چه گونه است؟
LP در کودکان بسیار شبیه LP در بزرگسالان است ، اما اغلب باید به کودکان داروهایی داده شود که آنها را وادار کند قبل از LP بخوابند. این امر به این دلیل است که کودکان معمولاً نمی توانند همانطور که لازم است برای انجام درست LP بی حرکت بمانند.
